Heeft u naar aanleiding van deze tijdlijn berichten vragen of aanvullingen? Dan zijn deze zeer welkom. U kunt contact opnemen via de contactpagina.


"Groote leger manoeuvres van 20 - 23 september...Krachtige luchtactie kan worden verwacht.." Al in 1936 vond er in Elspeet inkwartiering van leger onderdelen plaats. Lees onderstaand krantenartikel uit het Utrechts Nieuwsblad van 30 juli 1937. Bron: Utrechts Nieuwsblad 30-7-1930, het Utrechts Archief Van de inkwartiering in Elspeet zijn ook...
"Groote leger manoeuvres van 20 - 23 september...Krachtige luchtactie kan worden verwacht.." Al in 1936 vond er...


Instemming van gemeente Ermelo De gemeenteraad van Ermelo is in een spoedeischende vergadering bijeenkomen ter behandeling van een voorstel tot uitgifte in erfpacht van honderd hectare heide te Elspeet aan de staat der Nederlanden voor de vestiging van een centraal kamp voor Joodsche vluchtelingen. Bron: Streekarchivariaat, Nunspeet, Elspeet baken...
Instemming van gemeente Ermelo De gemeenteraad van Ermelo is in een spoedeischende vergadering...


Bezwaren tegen de komst van het vluchtelingenkamp. bron: Overveluws weekblad 18 maart 1939
Bezwaren tegen de komst van het vluchtelingenkamp. bron: Overveluws weekblad 18 maart 1939


In Vierhouten was in 1939 al een vluchtelingenkamp. Op 16 mei 1939 geeft de kamp-commandant een overzicht van aanwezigen in zijn kamp. Bron: Streekarchivariaat Nunspeet
In Vierhouten was in 1939 al een vluchtelingenkamp. Op 16 mei 1939 geeft de kamp-commandant een...


De verklaring van dorpsagent Derk Schaapman destijds rijksveldwachter genoemd. Op de foto: Derk Schaapman Bron: Streekarchivariaat Noordwest Veluwe
De verklaring van dorpsagent Derk Schaapman destijds rijksveldwachter genoemd. Op de foto: Derk...


In 1941 werden er al anti-landingsstrips voor vliegtuigen aangelegd op de heidevelden op de Veluwe. Zo ook op de hiede tussen Elspeet en Uddel en richting Nunspeet. In het dagboek van Dhr. van Houtem (Oorlogskroniek van Apeldoorn) staat hierover: "Allle heidevelden op de Veluwe moeten worden omgeploegd om het landen van vijandelijjke vliegtuigen zoveel...
In 1941 werden er al anti-landingsstrips voor vliegtuigen aangelegd op de heidevelden op de...

Op 28 februari is George Dirksen (alias voor Georgius Petrus Wilhelmus Dessing) gedropt bij Ermelo. Oorspronkelijk was het plan dat hij bij Houthalen gedropt zou worden, maar is later toch "blind gedropt", en wel bij Ermelo. Dit is zijn redding geweest, want anders was hij meteen opgepakt door het Englandspiel. Joseph Schreieder heeft nog wel...
Op 28 februari is George Dirksen (alias voor Georgius Petrus Wilhelmus Dessing) gedropt bij...


In de nacht van 21 op 22 Oktober 1942 werden Pieter Kamphorst (47 jaar), Meindert Koolstra (25 jaar) en Michiel Pals (30 jaar) geparachuteerd op de heide bij Ermelo. Zij werden na hun landing direct gearresteerd en werden het slachtoffer van het Englandspiel. Het bijzondere aan dit drietal is dat zij alledrie behoord hebben tot de escorte die het...
In de nacht van 21 op 22 Oktober 1942 werden Pieter Kamphorst (47 jaar), Meindert Koolstra (25...


Op 16 december 1942 aan het eind van de middag stegen op het vliegveld Bourn, 75 km ten noorden van Londen, drie bommenwerpers op. Zo ook de Stirling R9168 “T for Tommy” van het 15e Squadron RAF, met aan boord 7 bemanningsleden, in de leeftijd van 20 tot 26 jaar, voor een bombardement van het vliegveld, genaamd Diepholz, bij Bremen. Op de...
Op 16 december 1942 aan het eind van de middag stegen op het vliegveld Bourn, 75 km ten noorden...


Er leek maar geen eind aan het "Englandspiel" te komen. Inmiddels waren er al ruim 40 agenten gedropt, en nog steeds scheen men in Engeland geen argwaan te hebben. In februari 1943 werden Pieter Arnoldus Arendse (31 jaar), Pieter Dourlein (25 jaar) en Pieter Cornelis Boogaart (30 jaar) uitgezonden door het SOE (Special Operations Executive). Zij...
Er leek maar geen eind aan het "Englandspiel" te komen. Inmiddels waren er al ruim 40 agenten...


Op 1 april 1943 manoeuvreerde piloot O’Donoghue zijn machtige Avro Lancaster MKIII langzaam naar de startbaan van vliegveld Elsham Wolds in Lincolnshire, Engeland. Toen de machine op snelheid kwam en opsteeg brulden de motoren, en precies om één minuut voor half vijf in de ochtend verdween het toestel in de donkere nacht. O’Donoghue en zijn...
Op 1 april 1943 manoeuvreerde piloot O’Donoghue zijn machtige Avro Lancaster MKIII langzaam naar...


Op 22 april werden bij Garderen wederom twee agenten gedropt. Beiden werden uitgezonden door de geheime dienst SOE (Special Operations Executive). Dit keer waren het Frederik Willem Rouwerd en Ivo van Uytvanck. Inmiddels hadden Schreieder en Giskes al zo veel ervaring opgedaan met het ontvangen van geheim agenten in het Englandspiel dat het een...
Op 22 april werden bij Garderen wederom twee agenten gedropt. Beiden werden uitgezonden door de...


Op 22 mei cirkelde er weer een vliegtuig boven Garderen. Welke wederom een aantal geheim agenten boven bezet gebied dropte. Dit keer waren het 3 agenten, de Brey, Mink en Punt. Oscar de Brey en Antonius Mink waren organisatoren, en Laurentius Punt was een marconist. Met het zendtoestel van Punt konden Schreieder en Giskes de 18e radiolijn...
Op 22 mei cirkelde er weer een vliegtuig boven Garderen. Welke wederom een aantal geheim agenten...


Op 23 juni 1943 is Dignus Kragt gedropt op de heide tussen Tongeren en Gortel. Na de oorlog heeft hij een rapport geschreven over zijn activiteiten als geheim agent. In tegenstelling tot veel andere agenten die direct bij de dropping werden gevangen genomen, wist Dignus uit handen van de Duitsers te blijven. Als geheim agent is hij van 23 juni...
Op 23 juni 1943 is Dignus Kragt gedropt op de heide tussen Tongeren en Gortel. Na de oorlog heeft...

Er zijn veel verhalen over onderduikers. Meestal is dit van horen zeggen, maar er is ook veel vastgelegd. Zo ook door de toenmalige politie chef van Harderwijk dhr Kraaijenbrink. Hij heeft zijn oorlogs memoires vastgelegd in een boek genaamd politierapport 1940-1945. Hieruit blijkt welke verschrikkelijke taferelen zich hebben afgespeeld aan de...
Er zijn veel verhalen over onderduikers. Meestal is dit van horen zeggen, maar er is ook veel...


Type vliegtuig Squadron Squadroncode Serienummer AVRO Lancaster Mk.III 12 Squadron N0.1 Bomb Group (RAF) PH-F FOR FOX JB-609 Neergestort Zondag 20 februari 1944 Coordinaaten Doel Leipzig Vliegbasis Wickenby, Lincolnshire Starttijd 23.23 uur Neergekomen Bij de Schaarweg, 200 m van de hoek met de Kleine Kolonieweg, te Elspeet om ± 02.30 uur....
Type vliegtuig Squadron Squadroncode Serienummer AVRO Lancaster Mk.III 12 Squadron N0.1 Bomb...

Jakob Landolt is op 23 november 1925 geboren te Ermelo. Hij behoorde toto de Arbeidsdienst te Deurne-Vreeswijk, en was sinds 21 Februari met ongeoorloofd verlof. De commandant verzocht om zijn opsporing. Toen zij bij hem thuis kwamen zagen zij een persoon vluchten. Karst Doeven, riep: Halt Politie. Ketel, let op. Ketel, schoot daarop tweemaal,...
Jakob Landolt is op 23 november 1925 geboren te Ermelo. Hij behoorde toto de Arbeidsdienst te...


Het was woensdag 8 maart 1944. Het was biddag. Aan de Harderwijkerweg 85 te Nunspeet kwam een vliegtuig brandend naar beneden.De piloot die nog uit het brandende vliegtuig probeerde te springen viel te pletter op het pad naar de boerderij. Aan de Harderwijkerweg 85 was een winkeltje waar garen, band, bier, limonade, chocolade, veters en nog veel...
Het was woensdag 8 maart 1944. Het was biddag. Aan de Harderwijkerweg 85 te Nunspeet kwam een...


29 april 1944……….42-3513………Hoe het begon en afliep. “Hoe zou het afgelopen zijn met de vliegeniers van dat vliegtuig?” Dit was wat dhr. P. Vermeer uit Harderwijk zich al vaak afgevraagd had. Het had voor hem een goede reden, want hij was als toenmalige 16 jarige jongen deze dag in de bossen bezig met hout halen. Het was de hele dag al zeer...
29 april 1944……….42-3513………Hoe het begon en afliep. “Hoe zou het afgelopen zijn met de...


Op 29 april 1944 stortte er een Liberator om 14.25 uur op de Elspeterweg 48 te Uddel. De Liberator was onder commando van 1e Lt Bill F. Moore, en had al bij de Nederlands-Duitse grens een aantal Flak-treffers gehad. Aan boord waren o.a. 2e piloot Lt. D.E. Atley, Group bombardier Lt. Low, navigator 2e Lt Franklin Coslett en bombardier Lt. James...
Op 29 april 1944 stortte er een Liberator om 14.25 uur op de Elspeterweg 48 te Uddel. De Liberator was...


In juni 1944 was er het gevoel dat de oorlog niet zo lang meer zal duren. De geallieerde troepen waren op 6 juni in Normanië geland. Een week later, in de nacht van 12 op 13 juni 1944, werd het Oosteinde in Nunspeet midden in de nacht opgeschrikt door een neerstortend vliegtuig. Het was een lancaster bommenwerper die met totaal 294 vliegtuiigen...
In juni 1944 was er het gevoel dat de oorlog niet zo lang meer zal duren. De geallieerde troepen...


Op 8 september 1944 heeft Hans Blankenberg samen met een collega 2 zendtoestellen per fiets vervoerd. De tekst is moeilijk leesbaar, maar er staat: 8 sept '44 bracht hij samen met een collega 2 grote zendtoestellen per fiets van Garderen naar Terschuur. Ieder die weet hoe moeilijk het omstreeks dolle dinsdag was, zonder zenders, dien afstand af...
Op 8 september 1944 heeft Hans Blankenberg samen met een collega 2 zendtoestellen per fiets...


"Nachten op de zes en dertig bunder" Droppingszone RUMMY III, kaalslag op de de Noorderheide, bij Elspeet: Op de Noorderheide, bij Elspeet is in de oorlog veel ammunitie gedropt, DZ RUMMY III, de 36 bunder, een stuk kaalslag. DZ RUMMY III is het grootste droppings terrein geweest in de WOII, daar is 30.000 – 40.000 kg aan wapens en sabotage...
"Nachten op de zes en dertig bunder" Droppingszone RUMMY III, kaalslag op de de Noorderheide, bij...

Op 21-9-1944 stond een dropping gepland voor de 36 bunder. Helaas was er geen ontvangst. Lees meer
Op 21-9-1944 stond een dropping gepland voor de 36 bunder. Helaas was er geen ontvangst. Lees...

Op 22-9-1944 werd er wel gedropt op de 36 bunder. Er werden 15 containers en een pakket gedropt. Lees meer
Op 22-9-1944 werd er wel gedropt op de 36 bunder. Er werden 15 containers en een pakket gedropt....


In de avond van 23 september vlogen weer twee grote formaties (638 Lancasters en Halifaxes) bommenwerpers over Apeldoorn richting Duitse grens. De piloot Raymond Thomas Kerwin met zijn Lancaster MK I –PD318 en zijn bemanningsleden vertrok vanaf de basis van Spilsby om 19.02. Het doel was een missie naar het vliegveld Handorf bij Munster.Helaas...
In de avond van 23 september vlogen weer twee grote formaties (638 Lancasters en Halifaxes)...

Op 28-9-1944 werd er ook gedropt op de 36 bunder. Er werden 23 containers en twee pakketten gedropt. Lees meer
Op 28-9-1944 werd er ook gedropt op de 36 bunder. Er werden 23 containers en twee pakketten...

Ook op 1-10-1944 werd er ook gedropt op de 36 bunder. Er werden 24 containers en vier pakketten gedropt. Lees meer
Ook op 1-10-1944 werd er ook gedropt op de 36 bunder. Er werden 24 containers en vier pakketten...

Ook op 2-10-1944 werd ook een droppoging gedaan op de 36 bunder. Helaas niets ontvangen deze keer. Lees meer
Ook op 2-10-1944 werd ook een droppoging gedaan op de 36 bunder. Helaas niets ontvangen deze keer....


Abraham du BoisDe dropping op 16 oktober 1944 was geregeld door Dirk Last, schuilnaam "Zwarte Kees". Boven bezet gebied werden Abraham du Bois en Raymond Holvoet bij Garderen (Boeschoten) gedropt. Door de landing werd de zender van Holvoet dusdanig beschadigd dat deze onbruikbaar was geworden. Holvoet bleef daarom in Garderen en du Bois vertrok...
Abraham du BoisDe dropping op 16 oktober 1944 was geregeld door Dirk Last, schuilnaam "Zwarte...


Op maandag 6 november 1944 stortte in de middag een vliegtuig brandend neer in de buurt van het Zilverbeekje te Hulshorst. De volgende morgen werd de piloot in nabijheid van het toestel gevonden. Het was John Burton Shillitoe, een Engelse piloot. Hij was 23 jaar oud en 's middags met zijn Spitfire IX PT-649 opgestegen van de Belgische basis...
Op maandag 6 november 1944 stortte in de middag een vliegtuig brandend neer in de buurt van het...

Eltje Meijer woonde in Rotterdam. Zijn vader was joods, zijn moeder niet, hij was dus half joods. Eltje droeg geen ster en had ook geen J. op zijn persoonsbewijs staan. Foto: van der WalOp 7 november 1944 trok hij met zijn zwager J. Roubes naar de Veluwe om eetwaren te bemachtigen. Ze kwamen terecht in Nieuw Milligen op de boerderij van Van...
Eltje Meijer woonde in Rotterdam. Zijn vader was joods, zijn moeder niet, hij was dus half joods....


Bill Moore is bij de Liberator crash in Uddel uit het vliegtuig gesprongen. Op 1 Oktober is hij bij een duitse inval gearresteerd en is later op 2 december 1944 geëxecuteerd op de Willem III karzerne. Lees meer
Bill Moore is bij de Liberator crash in Uddel uit het vliegtuig gesprongen. Op 1 Oktober is hij...


SS-Sturmbahnführer Max Gebhardt negeerde op 9 december 1944 het stopteken bij het passeren van een wachtpost in de buurt van Elspeet. Hierbij werd hij doodgeschoten. Hij was een SS-Sturmbahnführer die bevelhebber van I. / Gren was. SS-Sturmbahnführer Max Gebhardt is geboren op 6 november 1899, diende in verschillende concentratiekampen -...
SS-Sturmbahnführer Max Gebhardt negeerde op 9 december 1944 het stopteken bij het passeren van een...


Op 29 januari 1945 omstreeks 15.30 uur werd door geallieerde vliegers een aanval gedaan, ter hoogte van de Turfberg. (tussen Elspeet en Nunspeet). Een tweetal bommen van klein kaliber werden afgeworpen. Bron: Streekarchivariaat Noordwest Veluwe
Op 29 januari 1945 omstreeks 15.30 uur werd door geallieerde vliegers een aanval gedaan, ter...


André was een zoon van Herman Theodoor s'Jakob, en woonde in Staverden tegenover het Kasteel. Van André is bekend dat hij contacten had met Jan Thijsssen. Jan Thijssen was het brein achter de opbouw van de radiodienst van de Raad van Verzet. Jan was in het begin van 1943 ondergedoken bij de familie s'Jacob. Hij wilde contact opnemen met Engeland, hetgeen...
André was een zoon van Herman Theodoor s'Jakob, en woonde in Staverden tegenover het Kasteel. Van...


Het verhaal achter het graf van Harmanus Nadus Steentjes. Op de begraafplaats in Elspeet is een graf aanwezig van Harmanus Nadus Steentjes. Dit betreft een graf uit februari 1945 en wordt genoemd als graf van een oorlogsslachtoffer. Tot op heden was het verhaal rond zijn verzetswerk en overlijden niet bekend. Vanuit belangstelling het verhaal vast te...
Het verhaal achter het graf van Harmanus Nadus Steentjes. Op de begraafplaats in Elspeet is een graf...


Het was Zondag 25 februari 1945. Rond het middaguur richtte het afweergeschut in Nunspeet op een laagvliegend jachtvliegtuig. Het toestel werd geraakt en stortte neer op een perceel bouwland tussen de Rijnvis en de Vreeweg. Het land was eigendom van Gerrit Vos die aan de Rijnvus 30 woonde.De familie Vos was dan ook als eerste bij het toestel. De...
Het was Zondag 25 februari 1945. Rond het middaguur richtte het afweergeschut in Nunspeet op een...


Op woensdagmiddag 28 februari 1945 om kwart over twee 's middags stortte een Engelse jager neer op een akker aan de Kienschulpenweg te Nunspeet.In een dagboek, dat de Nunspeter Kees van der Hoef in die tijd bijhield, schreef hij op: "Afweer in actie. Een vliegtuig kwam op de 2e Zoom terecht. 1 dode." De commandant van de Nunspeetse politie,...
Op woensdagmiddag 28 februari 1945 om kwart over twee 's middags stortte een Engelse jager neer op...

In het dagboek van van Houtum kunnen we lezen dat hij op 18 maart 1945 een drietal strooibiljetten (in het Duits gedrukt) in handen krijgt. Deze waren de dag ervoor bij Elspeet afgeworpen. Het ene is een soort vrijgeleide voor krijsgevangenen wanneer zij zich overgeven. Aan de andere kant is het zeer fijn bedrukt. Bron: Dagboek van van Houtem,...
In het dagboek van van Houtum kunnen we lezen dat hij op 18 maart 1945 een drietal strooibiljetten (in het Duits...


Cornelis Johan Jonkheer van Sandberg werd in 1916 benoemd tot burgemeester van Diepenveen. Hier is hij burgemeester geweest tot 1922. In de oorlog woonde hij op het kasteel te Leuvenum. Cornelis Johan van Sandberg zou in eerste instantie worden opgepakt op 12 november 1944. Er zijn toen 16 personen gearresteerd als gijzelaar voor de...
Cornelis Johan Jonkheer van Sandberg werd in 1916 benoemd tot burgemeester van Diepenveen. Hier is...


De laatste razzia (te Veessen). Bertus van Huffelen zat samen met zijn broers en vader in de groep van Ds. Buenk. Nadat zijn school (de openbare lagere school) in Elspeet waar hij onderwijzer was door de Duitsers in beslag was genomen was hij naar huis (te Veessen) teruggekeerd. Op 21 maart 1945 kwamen de Duitsers opnieuw voor een razzia naar...
De laatste razzia (te Veessen). Bertus van Huffelen zat samen met zijn broers en vader in de groep...


Als voorbereiding op de bevrijding werden er door de geallieerden vooruitlopend voorraden aangelegd in het bezet gebied. Zo ook in de omgeving van Elspeet. Dit was uiteraard zeer geheim en enke bekend bij de Secret Intellingence Service of Londen. Bron: Dhr. H. (Henk) van Asselt
Als voorbereiding op de bevrijding werden er door de geallieerden vooruitlopend voorraden...


Van Rudolf hebben we enkel een kinderfoto. Deze foto is een uitsnede van de foto die gemaakt is bij de intreden van zijn vader C.J. van Sandberg als burgemeester in 1916 in de gemeente Diepenveen. Rudolf Anthonie Petrus van Sandberg van Leuvenum was een zoon van Cornelis Johan van Sandberg. Beiden zijn op 29 januari 1945 gearresteerd. Foto:...
Van Rudolf hebben we enkel een kinderfoto. Deze foto is een uitsnede van de foto die gemaakt is...


Op woensdag 18 april 1945 werd het huis van de familie Kroes aan de Staverdenseweg (nu Pirkweg) door een granaat vrijwel geheel in puin geschoten. In “de Band” van 1 mei 1985 vertelt mevr. Kroes de ware toedracht. “We wisten wel dat de bevrijders in aantocht waren, maar hoelang het nog kon duren kon niemand vertellen. Tegen 12.00 uur in de middag...
Op woensdag 18 april 1945 werd het huis van de familie Kroes aan de Staverdenseweg (nu Pirkweg)...


Ineens waren ze er, de Duitsers. Als dieven in de nacht passeerden ze de grensovergang bij Kerkrade en Vaals. De Duitse gezant: “Wij kondigen U de inzet van een geweldige Duitse troepenmacht aan. Elke tegenstand is volmaakt zinloos”. Hitler had natuurlijk een mooie smoes bedacht waarom hij Nederland was binnengevallen. Hij zei ondermeer:...
Ineens waren ze er, de Duitsers. Als dieven in de nacht passeerden ze de grensovergang bij...


De vereniging "Elspeet Vooruit" heeft in 1936 een verzoek ingediend voor het planten van een Julianaboom (herinneringseik). Op 30 december 1936 heeft het College van B&W het verzoek van de vereniging "Elspeet Vooruit" behandeld en besloten. Bij het planten ervan op 8 januari 1937 was ook het College van B&W uitgenodigd. De Julianaboom is één dag na...
De vereniging "Elspeet Vooruit" heeft in 1936 een verzoek ingediend voor het planten van een...


Op vrijdag 20 april 1945 heeft Ds. P.J.F.Lamens, predikant van de Nederlandse Hervormde Gemeente te Elspeet, Uddel en Vierhouten in de Nederlands Hervormde Kerk aan de Nunspeterweg te Elspeet een bevrijdingspreek gehouden. Deze preek is zo getrouw mogelijk uit het origineel overgezet door: Dr. G.J.M. Kievit – Lamens, emeritus PKN - predikante en...
Op vrijdag 20 april 1945 heeft Ds. P.J.F.Lamens, predikant van de Nederlandse Hervormde Gemeente...