• spoekenboompje.jpg
  • schapendrift.jpg
  • passiebloem.jpg
  • elspeetleger.jpg
  • elspeet01.jpg
  • elspeet-busstation.jpg
  • dezwaan.jpg
  • centrum.jpg

Geheim agenten in de oorlog

Wat veel mensen nog niet weten is dat er veel geheim agenten in de nabijheid van Elspeet zijn gedropt. Vanaf het begin tot het einde van de oorlog werden agenten boven bezet gebied geparachuteerd, en een heel aantal daarvan is rondom Elspeet op de heidevelden bij heldere maan gedropt. Tijdens de eerste oorlogsjaren werden de meeste agenten gedropt door de SOE (Special Operations Executive). Dit was één van de geheime diensten welke vanuit Engeland opereerde. De agenten werden meestal gedropt met een zender en een marconist om zo met gecodeerde morsecode contact te onderhouden met Londen. Vanaf maart 1942 ging het echter gruwelijk mis. Geheim agenten die vanuit Engeland werden gestuurd vielen direct in Duitse handen. In de daarop volgende periode van maar liefst ruim 2 jaar werden in totaal 59 agenten gevangen genomen. 54 agenten hebben hierbij het leven gelaten, slechts een enkeling van hen heeft de oorlog overleefd, de meesten van hen zijn op verschrikkelijke wijze vermoord in het concentratiekamp Mauthausen (Oostenrijk). Deze periode word beschreven als "het Englandspiel", of ook "Operation Nordpol". Aan Duitse zijde werd deze operatie geleid door kriminaldirector Joseph Schreieder en het hoofd Abwehrsectie IIIF (duitse inlichtingendienst) Hermann Joseph Giskes.

                       Joseph Schreieder   giskes

Foto links: Joseph Schreieder, Foto rechts: Hermann Giskes, Bron: Englandspiel.eu

Over het "englandspiel word en is al zeer veel onderzoek gedaan, zo zijn er tal van publicaties en boeken geschreven. Veel materiaal is nog in de oorlog of direct daarna vernietigd, ook zijn er nog altijd gesloten dossiers in archiueven welke tussen 2020 en 2030 openbaar komen. Joseph Schreieder zelf heeft een boek geschreven over het Englandspiel. In dit boek geeft hij een overzicht van de hem nog bekende dropping plaatsen.

Joseph Schreieder pag285 beBron: Joseph Schreieder, het Englandspiel pagina 285

Zoals u op bovenstaande afbeelding kunt zien zijn er rondom Elspeet meerdere droppingen tijdens het Englandspiel geweest. Waarbij de geheim agenten werden ontvangen door een ontvangst comite van de Duitsers. Schreieder en Giskes waren meestal zelf ook aanwezig als er weer agenten voor een dropping waren aangekondigd. Het eerste contact met de agenten werd veelal gelegd door de nederlandse (Pro-Duitse) politieagenten Leo Poos en Maarten Slagter (politiemannen te Den-Haag). In Den-Haag hadden ook Schreieder en Giskes hun kantoor, en wel op het Binnenhof. Zodra de agenten op de grond waren werden zij door Poos en Slagter gerustgesteld. Zij kregen de opdracht van Schreieder dat zij hen in de handboeien moesten slaan zodra zij hun vliegersoverall op hun enkels hadden bij het uitrekken ervan. Vervolgens werden zij meestal direct afgevoerd naar het Binnenhof in Den-Haag waar het het eerste verhoor werd afgenomen. Veel agenten werden in de gevangenis te Haaren (nb) opgesloten.

Toen het 'Englandspiel' op 1 april 1944 was gestopt, kwam een nieuwe organisatie, het Bureau Bijzondere Opdrachten hiervoor in de plaats. Het bureau kortweg BBO genoemd had als doelstelling het droppen van geheim agemten en wapens in bezette gebieden. De agenten kregen als opdrachten mee om; 1: Assistentie te verlenen aan verzetscentra's, 2: Om op te treden als verbindingsofficieren tussen het verzet en het Hoofdkwartier te Londen, en 3: Organiseren van sabotage, berichtendiensten, spionnage etc. Ook vanuit deze organsiatie werden er weer agenten gedropt in de directe omgeving van Elspeet. Het is vrijwel zeker dat ook de droppingen op de 36 bunder zijn geregeld door eerst gedropte agenten die vervolgens de locaties doorseinden naar Londen. Zo heeft de heer D.G. van Beuningen in een interview met Th. Boeree vermeld dat zijn gronden geschikt bevonden waren voor droppingen. Opmerkelijk is hierbij dat Dhr. van Beuningen 9 april 1944 opgeeft. Het Englandspiel is op 1 april 1944 beeindigd, waarna het BBO deze taak heeft overgenomen.

vBeuningen BoereeBron: Th. A. Boeree, Het verhaal van dhr. D.G. van Beuningen over de oorlogsjaren.

 Aan het einde van de oorlog was er een dropping gepland nabij "de Vosselt" te Uddel, en waarbij Reier Schouten en Ernst Camlott om het leven zijn gekomen.

 

 

A World waiting to be explored